Onderhoudsadvies:
Piano stemmen.
Een vleugel of piano is grotendeels gemaakt uit hout en werkt met het seizoen mee. Door de wisseling van temperatuur en luchtvochtigheid raakt een piano al snel ontstemd. De bedoeling is dat de piano binnen een stabiel klimaat in een luchtvochtigheid tussen de 50 en 70 procent staat. Een piano die niet bespeeld wordt kan dus ook ontstemd raken. Door vervoer wordt een (goede) piano niet vals, maar zodra men de piano in een andere ruimte zet met een andere temperatuur of luchtvochtigheid, gebeurt dat vaak wel. Dan moet de piano eerst zo’n 3 tot 6 weken acclimatiseren, afhankelijk van hoe groot het verschil is tussen de omgevingen. Dus meteen stemmen na het vervoeren heeft meestal geen zin. Aangeraden wordt om de piano 2 keer per jaar te stemmen.
Piano reguleren.
Naarmate een piano of vleugel veel bespeeld wordt verloopt de afstelling van het mechaniek en klavier. De toetsen gaan onnauwkeuriger aanvoelen en controle houden over de toon tijdens het spelen wordt lastiger omdat de toetsen veel van elkaar gaan verschillen. Door de piano of vleugel te reguleren zorg ik ervoor dat alle toetsen afgesteld worden naar de optimale overbrenging, waardoor het verloop tussen de toetsen natuurlijk aanvoelt.
Luchtvochtigheid.
’s Winters als de verwarming brandt, is de luchtvochtigheid vaak erg laag. Met name vloer en muurverwarming maken de lucht extra droog. De luchtvochtigheid kan dalen tot 25 a 40 procent waardoor het hout gaat krimpen. Mogelijke gevolgen als de luchtvochtigheid te lang te droog is: de piano raakt snel ontstemd, de zangbodem gaat scheuren, stempennen gaan loszitten, het mechaniek gaat tikken/rammelen (schroefjes gaan loszitten), en de speelaard verslechterd. Door een hygrometer aan te schaffen kunt u ook eenvoudig het klimaat checken. In de winter kunt u, tegen droogte, bakjes met water onder in de piano zetten, maar blijf ze dan om de 2 weken controleren en evt bijvullen. Je kunt ook bakjes met water op de verwarming plaatsen. Kamerplanten en een open keuken zorgen vaak ook voor wat extra vocht in de lucht. Naast deze primitieve oplossingen zijn er ook automatisch regelende luchtbevochteraars te koop (Dampp-chaser, of een Piano Life Saver systeem). Deze zijn vrij kostbaar, maar voor een piano van veel waarde is het een kleine aanschaf om de piano in zijn waarde te behouden.
’s Zomers, als de verwarming niet brandt is de luchtvochtigheid vaak te hoog. Dit kan soms oplopen tot 80 of 90 procent. Het hout gaat hierdoor uitzetten. Mogelijke gevolgen als de luchtvochtigheid te hoog is: de piano raakt ontstemd, toetsen gaan vast zitten, toetsplaatjes gaan loszitten, het mechaniek word stroef en de snaren gaan roesten. Om dit in de gaten te houden heb je ook een hygrometer nodig. In de zomer kunt u eventueel de waterbakjes uit de piano moeten halen. Voor vochtige omstandigheden zijn er ook ontvochtigers te koop. Een Dampp-chaser helpt ook.
Onderhoud.
Houdt de klep het liefst zo veel mogelijk dicht in verband met vuil dat zich tussen de toetsen kan manifesteren en uw speelaard mogelijk zou kunnen verslechteren. Als u vindt dat dit minder mooi oogt, is een klavier kleedje de beste oplossing. Maak de kast nooit schoon met een heftig poetsmiddel. Af en toe oplappen met slechts een doekje water is vaak meer dan genoeg. Als u het klavier oplapt, zorg er dan voor dat u met de richting van de toetsen meelapt om te voorkomen dat het vuil tussen de toetsen valt.
